Verschrikkelijke koppositie: femicide-cijfers in Nederland het hoogst van West-Europa

Elke acht à tien dagen overlijdt een vrouw doordat een man (vaak haar partner of ex) het niet kan verkroppen dat het over is. Femicide, noemen we dat. Een vreselijk fenomeen. En in Nederland blijken de cijfers dus het hoogst van West-Europa.

Femicide in Nederland

Een op de vijf vrouwen wordt mishandeld door een (ex-)partner. Nog eens 11% krijgt te maken met seksueel geweld van een geliefde. En het is niet ‘iets van vroeger’. In 2024 stierven er in Nederland 41 vrouwen door moord of doodslag – bijna altijd door iemand die ze kenden. Hun eigen huis blijkt de gevaarlijkste plek. Terwijl wij denken dat we een veilig, geëmancipeerd land wonen, leven veel vrouwen dagelijks in angst. Soms zichtbaar, maar nog vaker onzichtbaar. Tot het te laat is.

Geen ‘familiedrama’ maar femicide

Wat er dan gebeurt, wordt vaak verpakt in verhullende woorden. Een ‘incident’, een ‘partnerdoding’, een ‘familiedrama’. Alsof het om een losse situatie gaat en er geen structureel probleem achter schuil gaat. “We moeten het beestje bij de naam noemen”, stelt Jacobine Geel, voorzitter van het College van de Rechten van de Mens. “Femicide is geen uitzondering. Het is het resultaat van hardnekkige ongelijkheid.”

De cijfers liegen niet (meer)

Nederland heeft, schrik niet, de hoogste femicide-cijfers van West-Europa. Terwijl Spanje – een land met 2,5 keer zoveel inwoners – minder slachtoffers telt. In Spanje worden vrouwenmoorden wél als aparte categorie geregistreerd, krijgen slachtoffers sneller hulp en is er meer preventie.

Wij daarentegen blijven hangen in ongeloof. In Nederland is bijna de helft van alle vrouwen ooit slachtoffer van fysiek of seksueel geweld. En van de vrouwen tussen de 18 en 24 jaar kreeg meer dan de helft het afgelopen jaar te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Adriana van Dooijeweert, oud-voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens, windt er geen doekjes om: “De politie moet meer vragen stellen. Niet denken: ach, een ruzie in een relatie, dat waait wel over. Kijk naar het hele plaatje.” Want vaak zijn er wél signalen, maar worden ze níét serieus genomen.

Wat er móét veranderen

Rechtbankverslaggever Saskia Belleman dook diep in de wereld van femicide voor haar boek ‘Zij is van mij’ en haar gelijknamige podcast. Haar conclusie is schrijnend: “We herkennen het patroon te laat. We geloven te vaak dat het niet zó erg is. Tot een vrouw dood is.” Ze sprak met slachtoffers, pleger, nabestaanden, politie, advocaten en wetenschappers. En telkens weer komt dezelfde pijnlijke waarheid naar boven: femicide is geen toeval, maar het eindpunt van een verhaal dat we inmiddels allang kennen. Alleen het openbaar naar buiten brengen ervan, dat doen we liever niet.

En dus is het tijd dat we dat wél gaan doen. Want achter iedere femicide-moord zit een vrouw die té lang niet werd geloofd.

Lees ook: Iedereen heeft het over American Murder: Gabby Petito – en wij snappen waarom