Je ruikt zonnebrandcrème en bam — ineens zit je weer met nat haar en een plakijsje op de camping in Zuid-Frankrijk. Of dat ene liedje? In een seconde terug in de armen van die zomercrush uit 2012. Nostalgie is heerlijk. Een soort mentale knuffel van vroeger. Maar wist je dat je er ook een beetje in kunt verdwalen?

Nostalgie is een mentale tijdmachine

Volgens psycholoog en nostalgie-expert Krystine Batcho verlangen we bij nostalgie niet zozeer terug naar de omstandigheden van vroeger (lees: basisschool, verplichte zwemles, leren rekenen), maar naar de gevoelens die daarmee gepaard gingen. “We willen ons verleden niet opnieuw beleven”, schrijft ze, “we willen dat het verleden naar ons terugkomt.” Met andere woorden: we willen geen huiswerk of weektaak meer maken, maar wél weer even het gevoel van onbezorgdheid ervaren. De veiligheid van een ouder die je komt ophalen. De geur van een parfum wat je droeg tijdens je studententijd. Het geluid van het verkeer in je ouderlijk huis.’

Waarom juist nu?

Als volwassenen ervaren we vaak meer stress, keuzestress en prestatiedruk dan ooit. En hoe harder de buitenwereld schreeuwt dat we moeten groeien, ontwikkelen en onszelf ontplooien, hoe groter soms de drang om even terug te kruipen in die bubbel van vroeger. Krystine Batcho noemt dat ‘de kracht van het vertrouwde’. In moeilijke of onzekere tijden biedt nostalgie comfort, omdat het je herinnert aan wie je bent en waar je vandaan komt. Een soort interne oplaadplek.

▼ scroll verder ▼

We missen het gevoel, niet de agenda

Uit onderzoek blijkt dat we als volwassenen niet zozeer de spullen uit onze jeugd missen (al willen we die trollen met felroze haar best nog wel een keer vasthouden), maar vooral het gevoel van verbinding, zorgeloosheid en geborgenheid. Dingen zoals ‘niet hoeven nadenken over geld’ of ‘iemand die je sokken opvouwt zonder dat je daarom vraagt’. Het is niet raar dat een schoolfoto uit groep 5 je ineens doet huilen. Het is je brein dat even terugreist naar een tijd waarin je nog dacht dat liefde eeuwig duurde en een kwartje genoeg was voor een lolly én een colaflesje.

Nostalgie mag, zolang je er niet in blijft hangen

Maar – en dit is belangrijk – te veel blijven hangen in vroeger is volgens psychologen niet altijd gezond. Wanneer het verleden mooier wordt dan het heden, kan het je belemmeren om in het hier en nu te leven. Zoals psycholoog Batcho zegt: “We moeten niet gevangen raken in het verleden, maar er inspiratie uit halen voor wat we nu belangrijk vinden.” Dus ja, scroll gerust door al je oude Hyves-foto’s en luister naar Kinderen voor Kinderen, maar vergeet niet dat je ondertussen ook een hele volwassen vrouw bent die haar eigen leven mag inrichten. Mét of zonder Rugrats-dekbedovertrek.

Lees ook: Ex-tra bijzonder: zó helpt terugdenken aan je ex je huidige relatie