Wereld Menstruatiedag: waarom menstruatie geen fluistergesprek meer hoort te zijn (maar dat nu wél nog is)
Het is te bizar voor woorden dat we anno 2025 nog altijd codewoorden nodig hebben om te zeggen dat we ongesteld zijn. Terwijl je buik krom trekt van de kramp, fluister je of iemand een tampon bij zich heeft. Ondertussen lach je nog even vriendelijk naar je collega en doet als er niks aan de hand is. Het is vandaag Wereld Menstruatiedag, en nog altijd is het onderwerp omhuld in een soort collectieve schaamte. Maar steeds meer vrouwen, van topsporters tot gynaecologen, zeggen: het taboe rondom menstruatie móét anders.
Wereld Menstruatiedag 2025
Voetballer Vivianne Miedema weet hoe het is om ongesteld te zijn terwijl je moet presteren. In gesprek met het AD deelt ze openhartig hoe ze zich als puber tussen volwassen teamgenoten schaamde voor iets wat elke vrouw meemaakt. “Toen ik vijftien was en bij Heerenveen tussen volwassen vrouwen kwam, heb ik ook momenten gehad dat ik ongesteld werd en waarbij ik dacht: wat moet ik doen?” vertelt ze. Geen trainer of teamgenoot die ze aandurfde te spreken. Dus sprak ze met haar moeder en de huisarts.
Inmiddels is ze ambassadeur van het vrouwelijke hygiëne-productenmerk Always en pleit ze voor openheid. “Schaam je niet om het gesprek erover aan te gaan. We zijn allemaal vrouwen en we kunnen elkaar allemaal helpen.”
Codewoorden en doorlekken
Dat die openheid nodig is, blijkt ook buiten het veld. Uit cijfers van de FNV blijkt dat 39% van de vrouwen zich wel eens ziek moet melden door menstruatieklachten. Toch bespreekt maar 20% dit ook open met hun leidinggevende. Vaak uit schaamte. Of uit angst om ‘aan te stellen’. Terwijl het gaat om echte pijn, concentratieproblemen en misselijkheid. Een terugkerend ongemak dat in stilte moet worden doorstaan. Deze cijfers zeggen genoeg over het taboe wat nog altijd op menstrueren rust en waarom Wereld Menstruatiedag nog zoveel aandacht verdient!
Menstrueren en presteren
Het klinkt bijna ironisch: vrouwen die op topniveau sporten, maar zich zorgen maken over witte voetbalbroekjes. En ja, die zijn er dus nog steeds. “Bij Manchester City hebben ze twee jaar geleden gestemd voor donkere broekjes”, vertelt Miedema in het AD. “Bij Arsenal hebben we juist aangegeven dat we witte broekjes wilden, omdat het écht Arsenal is.” Toch vindt ze dat clubs elk seizoen opnieuw moeten overleggen met speelsters: want de angst om door te lekken is geen fabeltje.
In de ‘gewone’ wereld is dat niet anders. Op initiatief van het merk Lotties Period (dat menstruatieondergoed maakt) hing er eind vorig jaar een waslijn boven de Amsterdamse Singel, met negen menstruatie-onderbroeken en één doorgelekte onderbroek. Dit om aandacht te vragen voor het feit dat 1 op de 10 vrouwen zich geen menstruatieproducten kan veroorloven. Het taboe zit dus diep: in de sportkleedkamer, op kantoor én in de portemonnees.
Geen fluistergesprekken meer
“Menstruatieproblemen zijn geen privézaak, maar een serieus arbeidsvraagstuk”, schrijven gynaecologen in de Volkskrant. En terecht! Want zolang vrouwen nog steeds hun werkdag moeten doorspartelen met rugpijn, krampen en misselijkheid – vaak zonder enige vorm van ondersteuning – schiet de emancipatie zwaar tekort.
Gelukkig zijn er ook kleine overwinningen. In elf CAO’s (zoals die van de NS) zijn sinds dit jaar afspraken opgenomen over passende maatregelen bij menstruatie- en overgangsklachten. En in Engeland ligt op openbare toiletten standaard maandverband en tampons. Maar de échte winst zit hem in de stemmen die opstaan. In vrouwen als Vivianne Miedema, die zich uitspreken hierover. “Als ik een video post over ongesteld zijn en binnen tien minuten sturen zeven jonge meiden een bericht dan is dat het me zéker waard”, zegt ze.
De eerstvolgende stap moet worden dat je geen codewoord meer nodig hebt om te zeggen dat je ongesteld bent. En dat een dag rust nemen tijdens je menstruatie niet voelt als falen, maar als iets normaals. Want menstruatie is geen geheim of zwakte. Het is een natuurlijk deel van het leven – en dat verdient eindelijk een beetje meer erkenning!
Lees ook: Waarom heb je meer trek tijdens je menstruatie? Dit zegt de wetenschap erover
